Waarom 2

Hoe ouder je wordt, hoe minder je begrijpt. De afstomping van het groter groeien. Je gaat de verkeerde vragen stellen.

Mijn oma is zojuist overleden. Ik betrap me er op dat ik mezelf afvraag: waarom?

Toen ik pakweg twaalf jaar was ging mijn opa van vaderskant dood. Ik ging mee naar de begrafenis en het deed me niks (met alle respect). Het voor de laatste keer zien van die vredig rustende oude man in die kist met dat glazen deksel, ik heb er geen complexen aan overgehouden.

Twee jaar later stierf mijn opa van moederskant, de echtgenoot van de oma die zojuist is overleden. Ik mocht niet naar de begrafenis. Waarom niet? Kijk, dat is een vraag die al meer zin heeft. Omdat-ie de levenden aangaat, want de mensen die niet wilden dat ik erbij aanwezig was zijn nog niet gestorven ¹).

Het antwoord valt te achterhalen. Maar wat voor zin heeft het om vragen te stellen waar je toch nooit een antwoord op kunt krijgen? En dat zal ik niet als ik me afvraag waarom mijn oma doodgaat, want dan bedoel ik niet de chemische en fysiologische processen die er in haar lichaam plaats vonden, dan bedoel ik ook niet dat ze dement werd en dat het waarschijnlijk beter voor haar was en voor ons ook wel een hele opluchting, dan bedoel ik de heelalomspannende vraag waarom leven mensen en waarom gaan ze dood, waarom krijgen ze de meest afschuwelijke kwalen in plaats van dat ze gelukkig en gezond mogen zijn, waarom vallen ze familie en vrienden lastig met hun ellende, kortom: waarom doen de mensen zo raar als ze doen? En dat is een hele domme vraag weet ik want daar kom je toch nooit achter. Je schiet meer op met te constateren: wat vervelend dat mensen elkaar lastig vallen met hun gedoe en je hooguit af te vragen: wat kan ik daaraan  doen?

En "de neutronenbom erop" zoals ik in mijn momenten van wanhoop denk is ook geen oplossing, hooguit omzeilen van het probleem. Dat is het vernuftige van het moderne wapentuig, je vernietigt jezelf er mee als je het gebruikt tegen anderen, probeer dat maar eens met een pijl en boog of zelfs met een geweer (nou, daar lukt het iets beter mee). Trouwens, over tweeduizend jaar is neutronenbom gooien een sport geworden waar kampioenschappen in gehouden worden, zoals boogschieten en speerwerpen dat vandaag de dag zijn. Dan kennen de mensen vrede en is de atoombom een onschuldig tijdverdrijf waarmee de mensen op speciaal daarvoor ingerichte plaatsen hun krachten met elkaar meten. De Olympische Spelen van 3981: bij het onderdeel atoombom werpen werd de Zuid-Afrikaanse équipe mededinging ontzegd vanwege de nog steeds voortdurende rassendiscriminatie in hun land.

Nee, echt vrede - 100% broederliefde en kameraadschap over de hele wereld - zal het nog niet zijn in die dagen. Als die eindelijk gekomen is dan is dat het einde van de wereld, dan is er niets meer voor ons om te doen, net zoals mensen doodgaan als ze eindelijk de vrede in hun hart gevonden hebben (en niet andersom!).

Daarom voel ik ook geen verdriet over de dood van mijn oma, want ze heeft nu eindelijk rust en hoeft zich niet meer verdrietig te voelen omdat ze de woorden vergeten is voor wat ze ons nog wilde vertellen.

¹)  Bij het overschrijven van dit verhaal: Mijn ouders zijn inmiddels overleden maar ik meende vóór die tijd van ze te begrijpen dat ze ons gevraagd hadden of we erbij wilden zijn en dat we dat niet nodig vonden.