Tjerk


Tjerk was een science-fiction schrijver, gespecialiseerd in breedvoerige avonturenverhalen met een sterk erotisch tintje. Hij was hevig teleurgesteld dat hij het daarmee niet kon maken in het literaire wereldje. Men noemde zijn verhalen goedkoop en commercieel, daarom kocht niemand zijn boeken en was hij niet bekend. Zijn enige fans waren de redacteuren van het tijdschrift waarin hij publiceerde, een enkele employé van de enkele uitgeversmaatschappij die aan science-fiction deed, en Flip zijn trouwe vriend.

Trouw en meer dan dat, want Tjerk was naast verguisd en onbekend, ook homoseksueel geaard. Voor een schrijver is dat niet zo erg, vele grote schrijvers en dichters uit de geschiedenis waren het tenslotte, maar voor een mens is het bijzonder vervelend. Iedereen (zelfs andere homoseksuelen van tijd tot tijd, solidariteit is ver te zoeken in die kringen) discrimineert je namelijk, omdat je niet net als ieder ander bent.

Veelvuldig klaagde Tjerk bij Flip z'n nood, maar die wist hem ook niet veel verder te helpen dan door maar weer op zijn buik te gaan liggen, benen wijd en hup daar gingen ze dan maar weer. Een íntriest bestaan. Herman Drens, een van de redacteuren van het science-fiction tijdschrift, gooide eens een balletje op. "Joh, Tjerk, als je nou eens je erotische toespelingen wat vager en mysterieuzer maakt en je hoofdpersonen met vrouwen in plaats van met mannen het bed in laat duiken. Zeg nou zelf, hoe kan de gemiddelde science-fiction fan zich nou identificeren met een homoseksuele superheld? Ik wil je natuurlijk niet beledigen maarre... je moet gewoon wat meer rekening houden met je publiek en driekwart daarvan heeft nou eenmaal niet dezelfde voorkeuren als jij".

Tjerk reageerde uiterst afwijzend op dit voorstel. "Kun jij verhalen schrijven vanuit een homoseksueel standpunt? Nee? Hoe zou ik het dan kunnen vanuit een heterosexueel standpunt?"  Maar Herman liet zich niet zo gauw uit het veld slaan. "En al die homofiele schrijvers uit de vorige eeuw dan? Die sloegen toch ook maar aan bij een zeer breed publiek, voornamelijk bestaand uit hetero's".

"Dat is wat anders! Die schreven literatuur, maar ik schrijf alleen maar science-fiction consumptielectuur, Wel eens een homoseksuele detectiveroman gelezen? Of over homofiele spionnen? Wat ik schrijf zijn superheld verhalen, geen artistieke monumenten!"

"Dan is het heel eenvoudig!" zei Herman. "Dan moet je ophouden met superheld verhalen en wél literatuur gaan schrijven. Als je tenminste blijft vinden dat je niet vanuit een heteroseksueel standpunt kunt werken. Overigens dacht ik dat die "homofielenliteratuur" juist literatuur is geworden doordat het door homo's werd geschreven".

"Dat komt doordat homofilie in die tijden nog nieuw en revolutionair was!" zei Tjerk, "Maar kom daar nou eens om? En wat jij voorstelt, dat lijkt mij nou helemaal niks. Snap je niet, dat ik door zo te schrijven als ik doe probeer mee te werken aan de emancipatie van de homoseksueel in Nederland? Juist door homo-elementen in verhalen te verwerken op dezelfde manier als dat met hetero-elementen gebeurt".

"Nou, dan weet ik het verder ook niet meer." zuchtte Herman en ging weer aan z'n redacteurswerkzaamheden.

Tjerk nam zich voor om literatuur te gaan schrijven, een beslissing die zijn uitgevers hem niet in dank afnamen. Want hun verkoop (redelijke science-fiction van vaderlandse bodem) kelderde zo wel tot een minimum: redelijk goeie Nederlandse science-fiction schrijvers moest je met een sterke lamp zoeken, en Tjerk was een van de weinige daarvan (afgezien van het homoseksuele element in zijn verhalen). Ook het tijdschrift moest nu voortaan zijn bijdrage missen, en zo slonk Tjerks fanclub tot twee leden: Herman Drens (tenminste wanneer hij niet in functie was) en Flip. Als schrijver moet je toch maar door diepe dalen voordat je beroemd kunt worden.

Tjerks beslissing verbaasde Herman: Homoseksuele literatuur bracht in deze tijd toch geen erkenning meer, had Tjerk toch min of meer toegegeven? Maar de jonge schrijver liet zich hierdoor niet van zijn voornemen afbrengen. "Homoseksuele science-fiction lijkt me in elk geval een doodlopende straat" zo zei hij. Vol goede moed begon hij aan een uiterst artistiek verhaal over hoe hij homo geworden was (voor zover je daarvan kunt spreken) en wat het voor hem betekende. Hij schilderde zichzelf af als een verwrongen individu dat zwaar gebukt ging onder het wereldleed maar een volkomen nieuw leven kwam te leiden toen hij die door velen onnatuurlijk genoemde neiging in zichzelf ontdekte. Zijn eerste literaire roman moest, zoals bij zovele schrijvers vóór hem, een bevrijdende biecht worden. En dat werd het ook. In een briljante compositie van woordenstromen legde hij zijn totale ziel en verleden bloot zonder de minste schroom.

Toch hielp het niets. Zoveel schrijvers waren hem op deze manier voorgegaan dat de mensen een beetje blasé geworden waren van dit soort werk, ze hadden het allemaal al eens eerder gelezen; en onze Tjerk kon daardoor weinig eer in leggen met zijn literatuurromandebuut.

Totdat iemand de onschatbare pornografische waarde ontdekte van dit werk, want Tjerk had waarlijk geen blad voor de mond genomen. Toen begon het te verkopen en kreeg Tjerk pas echt de pest in. Want dàt was niet de bedoeling! Hij was geen leverancier van masturbatielectuur, zoals hij het zelf noemde. Het geld dat het hem opleverde, dat was maar bijzaak en bovendien niet eens zoveel. Aan een boek wordt het meest verdiend door uitgevers, drukkers en boekhandelaren.

Daarom begon hij aan een roman, die zich kenmerkte door verheerlijking van de vele taboes die zich op seksueel terrein manifesteerden. In de kritieken werd het boek als Victoriaans bestempeld hoewel de hoofdrolspeler juist iemand was die zich verzette tegen de bekrompen alleen 's-nachts-en-in-bed-en-met-het-licht-uit mentaliteit maar daar hopeloos in faalde.

De teneur van Tjerks derde boek was dat je in de maatschappij gesteld wordt voor de keuze: onvoorwaardelijke kuisheid of alles overtreffende bandeloosheid (al dan niet in banen geleid door allerlei gewoontes en normen). Weer was de hoofdpersoon iemand die faalde in zijn voornemen, ditmaal om een tussenweg tussen die twee te vinden.

Het werd duidelijk: Tjerks hoofdpersonen werden alle door maatschappelijke omstandigheden gedwongen om hun idealen te laten vallen, en zich aan te passen of te verdwijnen. Zo wist Tjerk een schrijfformule op te bouwen die hem uiteindelijk het felbegeerde succes en roem bracht.  Het kostte hem wel zijn vriendschap met Flip, die de compromissensluiterij van Tjerk - die beetje bij beetje zijn homoseksuele schrijversperspectief verliet - langzamerhand meer dan beu was. Net als zijn boeken veranderde Tjerk zelf meer en meer in een gewone heteroseksueel. Toen Flip na een knallende ruzie het huis uitgelopen was zocht Tjerk z'n heil in wat onderdehand z'n stamkroeg geworden was (daarvóór bezocht hij voornamelijk homobars) en dronk zich een stuk in z'n kraag. Hij nam een beeldschone jongedame mee naar huis, sliep met haar en leefde nog lang en losbandig.

Zo zien wij dat homofilie best te genezen is.