Over onderzoeken

Er stond een tijdje geleden een berichtje in de krant over een onderzoek met de strekking dat kinderen leren van strafregels schrijven.

Ik vind dit een verraderlijk soort onderzoeken. Ik heb ooit een paar jaar psychologie gestudeerd en heb daar begrepen dat de manier waarop moeilijk meetbare zaken onderzocht worden is door ze op een of andere manier wel meetbaar te maken. Ik kreeg er altijd het gevoel bij dat de validiteitsvraag (meet ik wat ik wil meten) ondergeschikt werd gemaakt aan de kwantificeervraag (hoe kan ik dit meten).

Maar juist die validiteit is in het geding hier. En in deze artikeltjes lees je doorgaans vooral over de eindconclusie en heel weinig over hoe het gedaan is.

Maar wat ik nog veel kwalijker vind is dat hier weer zo lekker gegeneraliseerd wordt elke keer. Het basisprobleem van het klassikale onderwijs is dat er voorbijgegaan wordt aan de individualiteit van kinderen. De ontwikkeling wordt verondersteld in een zeker tempo, in een zekere volgorde en gerelateerd aan de leeftijd plaats te vinden en dat zou voor iedereen hetzelfde zijn en dus moet je ook voor iedereen in hetzelfde tempo en op hetzelfde moment bepaalde leerstof aanbieden. En vanuit die gedachte zou een 'onderwijsmethode' als strafregels schrijven ook voor iedereen werken? En kun je dus stellen dat als een zeker percentage er effect bij laat zien dat het dan eigenlijk wel voor iedereen geldt?

Het zal vast wel zo zijn dat het voor een aantal kinderen werkt, dat is gewoon het principe van herhaling en meer doen met de leerstof dan het alleen maar een paar keer overlezen. Je zou kunnen zeggen dat dit gewoon het toepassen van een bepaalde uit het hoofd leer methode is (en methodes werken bij sommigen wel en bij anderen niet).

Zoals in practisch alle conclusies rond correlatieonderzoek wordt ook hier weer populatiepercentage verward met waarschijnlijkheidspercentage. Dat is een omkering waarvan we toch zolangzamerhand zouden moeten weten dat het onzin is (als van de 100 mensen er 10 kanker krijgen zou je dus 10 procent kans hebben op kanker).

Een aspect waarover ik niks gelezen heb bij dat onderzoek is bijvoorbeeld hoe de tegenzin invloed heeft (dat kan ook niet, want een goed onderzoek meet maar één variabele tegelijk. Weer dat validiteitsprobleem: in de werkelijkheid is het nooit zo simpel). Een groep leerlingen merkt misschien dat ze wat hebben aan dit strafwerk, maar wat met degenen bij wie de tegenzin het er mogelijk van leren in de weg blijft zitten?

Daar gaat zeker weer de aloude stoplap 'doe het nou maar, je realiseert het je nog niet maar het is voor je eigen bestwil en later merkt je wel wat je er aan gehad hebt' voor van stal gehaald worden?